Endonezya’da musiki sadece musiki olamaz. Dindir, siyasettir, kültürdür.
Iwan Fals ve diğerleri hep böyledir. Böyle olmak zorundadır sanırım.Kanımca “düşünce” gereksinimi doğrudan elde edilemeyince ve de “düşünmenin yasak olduğu bir din zihniyeti” insan doğasına aykırı olunca; doğal akışı kendi ulusal karakterleri içinde buluyorlar. Bu da musiki oluyor. Şiir oluyor. Endonezya’da şair ve müzisyen çok boldur. Hemen herkes diyebilirim.
Türkiye’ye yeni yerleşmiş bir Endonez’in Türk müziği dinlerken daha başında ne dilini ildiği ne de musikisine aşina olduğu yabancı bir ülkede ayakları elleriile ritim tutup oynamaya başladığını görürseniz şaşırmayın. Bambaşka bir kişilik ve kimlik. “Düşünme açlığını” gideren en önemli elemanlardan biridir musiki Endonezya’da.
Bugün Angklung hakkında kısa bilgi vereyim ve yutupdan harika batılı nstrümanlarla karışık yorumlarını izleyiniz lütfen. Vurmalı, sallamalı özgün bambu musiki aleti, Angklung son derece zengin Endonezya musiki enstrümanlarından bir tanesidir.
Endonezya’da geleneksel bir müzik aleti olup bambu borulardan bir çerçeveden oluşmakta olup genellikle iki tonlu el ile çalınır. Bir kişi tarafından kullanılır.
Muhtemelen 13. yüzyılda Batı Cava’da ortaya çıkmış olup Güneydoğu Asya'da popülerdir. Vurmaçlı çalgılardandır.2010 yılı Kasım ayında Unesko tarafından kültürel miras listesine “İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Başyapıt Mirası”(Karya Agung Warisan Budaya Lisan dan Nonbendawi Manusia) olarak kaydedildi.
Batı Cava ve Banten bölgesinde yaygındır. Ancak Bali, Kalimantan, Sumatra, Sunda Adaları, Maluku, Papua adalarında da kullanılmaktadır. Jonathan Rigg tarafından Batavia’da (bugünkü Cakarta) 1862 yılında yayınlanan Sunda Dili Sözlüğü adlı eserde; bambu borulardan yapılmış bir müzik aleti olarak kenarları kesilmiş bir çerçevede borulara benzeyen ve bir de birbirine bağlı olan hale içinde ses üretmek için titreşimden yararlanıldığını yazdı. Neolitik devirden beri kullanıldığına dair ipuçları vardır. Bu yüzden Angklung takımada kültüründe öncesi Hinduizm öncesi kültürün bir simgesi ve izi olarak kabul edilir.
Ada halkının ana nevalesi pirinç (dari padi pare) üzerine teşekkür ifadesiyle bir tarım toplumu olan Sunda kültüründe yer aldı. Bu durum Nyai Sri Pohaci adında Pirinç Tanrıçası (Dewi Padi) inancını doğurdu. Batı Cava Baduy kavmi (Suku Baduy) sözkonusu müzik aletini bir ritüel aracı olarak pirinç ekimi başlarken kullanır. (mengawali penanaman padi) Tarihçi Dr. Groneman’a göre angklung Hindu dönemde Sunda Krallığı’nda popüler bir alet idi. Dewi Sri adlı bereket tanrıçası, o toprak ve hayatlarını koruması amaçlı yapılan ritüellerde kullanılıyordu. Bu açıdan tarihi 7. asra kadar iner. 14. asırda meydana gelen Doğu Cava Bubat Savaşı (JatimPerang Bubat) sırasında savaş müziği enstrümanı olarak kullanıldı.
Bugün ayakta kalan en eski Angklung 400 yaşında Angklung Gubrag olup Jasinga, Bogor’da 17. yüzyılda yapılmıştır. Diğer antik angklung Bandung Sri Baduga Müzesi’nde saklanmaktadır. Aşağıdaki yutup adreslerinden izlenebilir.
Beethoven - Symphony no.5 in C minor Op.67 (Angklung Version)
